بدون شک مراقبت از پوست اهمیت بسیار زیادی در زیبایی شما دارد، از طرفی پوست بیشتر در معرض خطر عوامل محیطی قرار دارد و آسیب‌های بیشتری آن را تهدید می‌کند. با پیشرفت علم، پزشکان و متخصصان توانسته‌اند انواع عارضه‌های پوستی را شناسایی کرده و دلیل و راه درمان هر کدام را پیدا کنند؛ یکی از این عارضه‌های پوستی که باعث تغییرات ظاهری پوست می‌شود، میلیا نام دارد. میلیا یکی از مشکلات پوستی به حساب می‌آید که انواع مختلفی داشته و راه‌های درمان متفاوتی هم دارد، به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم در این مقاله به طور کامل به معرفی عارضه پوستی میلیا؛ بپردازیم تا شما بتوانید آن را درمان کرده یا از ایجاد آن جلوگیری کنید، پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
عارضه پوستی میلیا چیست؟
گاهی افراد در اطراف چشم، بالای گونه، کناره‌های بینی و به ندرت بر روی لب‌ها و بالاتنه یا دستگاه تناسلی خود برجستگی‌های گنبدی شکل کوچکی که به اندازه یک یا دو میلی‌متر هستند و رنگ سفید یا زردی دارند، می‌بینند که بر اثر تجمع کراتین زیر پوست ایجاد می‌شوند. این برآمدگی‌ها و لک‌های کوچک که به نام کیست‌های میلیوم یا لک‌های شیری شهرت دارند؛ اغلب به صورت خوشه‌ای و به تعداد زیاد ایجاد می‌شوند، به همین خاطر به آن‌ها عارضه پوستی میلیا نیز می‌گویند. میلیا ممکن است در قسمت‌های مختلف بدن افراد در هر سنی نمایان شود، اما در نوزادان بسیار شایع است و حدود 85 درصد آن‌ها هنگام تولد دچار این عارضه پوستی هستند.
آشنایی با انواع میلیا
عارضه پوستی میلیا را می‌توان بر اساس علت و سن مبتلایان به دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی کرد و به همین خاطر ما در این قسمت از مقاله تصمیم داریم با معرفی انواع میلیا شما را با آن‌ها آشنا کنیم تا در صورت بروز آن بتوانید نوع آن را تشخیص داده و درمان مورد نیاز را آغاز کنید.
انواع میلیا بر اساس علت ایجاد آن‌ها:
نوع اولیه
در نوع اولیه، میلیا خود به خود و تنها به دلیل تجمع کراتین در زیر خارجی‌ترین لایه پوست و در اطراف غدد عرق یا ریشه مو ایجاد می‌شود که در اطراف چشم، بینی، گونه‌ها، پیشانی، دستگاه تناسلی یا سقف دهان نوزادان و بزرگسالان قابل مشاهده هستند.
نوع ثانویه
در نوع ثانویه نیز که به میلیا تروماتیک نیز معروف است؛ کیست میلیوم به دلیل تجمع کراتین بر زیر پوست ایجاد می‌شود اما تنها زمانی که قسمتی از پوست دچار سوختگی، جراحت، تاول و زخم شود، زیرا منافذ پوست مسدود شده و پوست سخت شده است و به همین خاطر سلول‌های مرده امکان آمدن به سطح پوست را ندارند.
میلیا مرتبط با داروها
برخی از لوازم‌های آرایشی و بهداشتی از انواع روغن‌های معدنی همچون پارافین مایع، هیدروکربور مایع، روغن پارافین، روغن هیدروکربور و لانونین تشکیل شده‌اند که احتمال بروز عارضه پوستی میلیا را افزایش می‌دهد، به همین خاطر گاهی داروها را نیز عامل ایجاد میلیا دانست.
میلیا ان پلاک
میلیا ان پلاک که نوع نادری از انواع میلیا به حساب می‌آید؛ اغلب همانند یک پچ یا یک لکه پهن و مسطح قسمت زیادی از پوست را در بر می‌گیرد. این نوع از عارضه پوستی میلیا که معمولا در پلک‌ها، پشت گوش‌ها، گونه و فک ایجاد می‌شود؛ با اختلالات پوستی ژنتیکی یا خودایمنی دیگری به نام پسودوگزانتوما الاستیکوم، لیکن پلان و لوپوس اریتماتوی دیسکوئید همراه است.
میلیا فوران‌کننده
این نوع میلیا نیز نادر است و در صورت، بازوها و بالاتنه ظاهر می‌شود به این صورت که چندین برجستگی بر روی پوست ایجاد می‌شود و پس از گذشت چند هفته یا چند ماه در همان ناحیه تعدادی دیگر نمایان می‌شود که با خارش همراه هستند.
چه عواملی باعث ایجاد میلیا می‌شوند؟
در پوست، مو و ناخن پروتئین‌های قوی به نام کراتین وجود دارد که استحکام سلول‌های آن‌ها را افزایش می‌دهد، اما این ماده مورد نیاز گاهی مشکل‌ساز می‌شود و زیبایی چهره افراد را به خطر می‌اندازد؛ به این صورت که با مرگ سلول‌های پوستی و ریزش آن‌ها به درون منافذ پوست، کراتین به مرور جمع شده و در منافذ یا لایه زیرین پوست به دام می‌افتد در نتیجه قسمت‌های مختلفی از صورت برجسته شده و کیست‌های میلیوم تشکیل می‌شوند. عوامل گوناگونی باعث ایجاد عارضه پوستی میلیا در سطح پوست می‌شوند که تعدادی از آن‌ها را معرفی خواهیم کرد تا شما با دانستن آن‌ها؛ مراقبت‌های لازم را انجام داده و میزان اثرگذاری این عوامل را کاهش دهید.
- سوختگی
- بالا رفتن سن افراد
- آسیب دراز مدت نور خورشید
- استفاده طولانی از لوازم آرایشی و بهداشتی
- زخم‌های تاول‌دار مانند زخم ناشی از پیچک سمی
- از بین رفتن خاصیت ترمیم‌کنندگی و لایه‌برداری طبیعی پوست
- استفاده از داروها و پمادهای خاص مانند پماد استروئیدی
- استفاده از روش‌های بازسازی پوست مانند لیزر و درمابراسیون که پوست را می‌خراشند
- تاول زدن پوست به دلیل بیماری‌های پوستی مانند بیماری پروانه‌ای، پمفیگوئید سیکاتریکال و پورفیریا کاتنه تاردا
- اختلالات ژنتیکی و بیماری مادرزادی مانند پاکونیا مادرزادی، سندروم کارسینوم سلول بازال نووئید، سندروم گاردنر و سندروم بازکس-دوپر-کریستول
روش‌های درمان میلیا
برای عارضه‌های پوستی همچون میلیا که هیچگونه خارش و التهابی ندارد، درمانی نیاز نیست زیرا طی چند هفته تا چند ماه؛ خود به خود از بین رفته و پوست سالم و شفاف می‌شود، با این حال راهکارهایی برای درمان آن‌ها وجود دارد که در این قسمت به تعدادی از رایج‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
درمان میلیا با روش‌های خانگی
درمان‌های خانگی زیادی برای درمان میلیا وجود دارد که هیچکدام تایید نشده‌اند؛ اما ما در این قسمت تعدادی از کم‌خطرترین آن‌ها را بیان میکنیم.
پیش از بیان درمان‌های خانگی باید گفت که هیچگاه با فشار سعی در تخلیه کیست‌های میلیوم نداشته باشید زیرا خطرآفرین است.
پاکسازی محل آسیب‌دیده
برای درمان عارضه پوستی میلیا بهتر است به صورت روزانه پوست صورت خود را با صابون‌های مخصوص پوست حساس شستشو دهید تا پوستتان تحریک نشود.
استفاده از ضدآفتاب
آفتاب‌سوختگی نیز می‌تواند باعث ایجاد و تشدید میلیا شود؛ بنابراین برای درمان آن‌ها بهتر است از ضدآفتاب‌هایی با SPF 50 استفاده شود که محافظت بالایی دارند و در طولانی مدت، از سطح زیادی از پوست مراقبت می‌کند.
باز کردن منافذ با بخار
بخور باعث باز شدن منافذ پوست و از بین رفتن عارضه پوستی میلیا می‌شود و به همین دلیل می‌توان هنگام حمام کردن آب داغ را باز کرد تا بخار ایجاد شود؛ البته ناگفته نماند که بهتر است دو یا سه بار در هفته انجام داد تا پوست تحریک نشود.
استفاده از لایه‌بردارهای شیمیایی
برای درمان میلیا می‌توان از یک داروی بدون نسخه مانند سالیسیلیک‌اسید، گلیکولیک‌اسید و دیفرین یا آداپالن استفاده کرد، زیرا همان لایه‌بردار عمل کرده و منافذ پوست را پاکسازی می‌کند و به مرور زمان میلیا را از بین می‌برد.
استفاده از پماد رتینوئید
پماد رتینوئید که حاوی ویتامین A است نیز با لایه‌برداری که انجام می‌دهد، سلول‌های مرده پوست را از بین می‌برد و مانع از ایجاد میلیا می‌شود. این نوع از پمادها همچنین باعث کوچک‌تر شدن کیست‌های بزرگ میلیوم شده تا درمان آن راحت‌تر باشد.
استفاده از گلاب یا عسل مانوکا
گلاب و عسل مانوکا خاصیت ضدالتهاب دارند و به همین خاطر زمانی که به پوست مالیده می‌شوند، عارضه پوستی میلیا موجود از بین می‌رود.
از دیگر درمان‌های خانگی می‌توان به استفاده از آلوئه‌ورا، مالیدن سیر، استفاده از ماسک شکر و آبلیمو و مالیدن روغن‌های نارگیل و کرچک اشاره کرد.
درمان‌های پزشکی میلیا
گاهی میلیای موجود در سطح پوست افزایش می‌یابد و اندازه آن بزرگ‌تر می‌شود؛ به گونه‌ای که با درمان‌های خانگی و به مرور زمان قابل درمان نیستند، در این زمان می‌توان از درمان‌های تخصصی استفاده کرد که ما در این قسمت تعدادی از بهترین آن‌ها را بیان میکنیم.
روش برداشتن بافت یا سقف‌زدایی (دبریدمان)
در این روش که روشی فوری است؛ پزشک با استفاده از یک سوزن یا تیغ استریل به نام لانست، یک منفذ کوچک ایجاد کرده و سپس با فشار دست میلیا را تخلیه می‌کند.
مینوسیکلین برای رفع عارضه پوستی میلیا
تنها آنتی‌بیوتیک و داروی خوراکی است که تاثیر زیادی بر روی درمان عارضه پوستی میلیا دارد.
کورتاژ
در این روش که نوعی عمل جراحی محسوب می‌شود، پزشک ناحیه مورد نظر را بی‌حس کرده و با باز کردن پوست، میلیا را تخلیه می‌کند و سپس با یک سیم گرم آن را می‌بندد.
سرمادرمانی یا کرایوتراپی
در این روش پزشک با استفاده از نیتروژن مایع، باعث انجماد میلیا می‌شود و به همین خاطر برای چند روزی محل درمان دچار تاول و تورم خواهد بود.
گرمادرمانی یا دیاترمی
در این روش با استفاده از گرمای شدید می‌توان باعث سست شدن و در نهایت از بین رفتن کیست میلیوم شد.
لیزر
در این روش پزشک با کمک اشعه‌های لیزر منفذ کوچکی از سطح پوست باز می‌کند تا امکان خروج میلیا وجود داشته باشد و از بین برود.
آیا میلیا با پماد و دارو درمان می‌شود؟
در پاسخ به این سوال باید گفت بله، پمادها و داروهایی هستند که میلیا را درمان کرده و آن را از بین می‌برند که ما در این قسمت تعدادی از موثرترین آن‌ها را معرفی خواهیم کرد.
داروهایی همچون مینوسیکلین که آنتی‌بیوتیک هستند و از ایجاد عفونت جلوگیری می‌کنند، درمان میلیا را تسریع می‌بخشد.
داروهای دیگری همچون سالیسیلیک‌اسید، گلیکولیک‌اسید و دیفرین یا آداپالن نیز با لایه‌برداری که از سطح پوست می‌کنند، می‌توانند باعث از بین رفتن میلیا شوند.
همانطور که گفته شد؛ پماد رتینوئید نیز به دلیل آن که حاوی ویتامین A است به اعماق پوست نفوذ کرده و باعث پاکسازی منافذ پوست می‌شود به همین خاطر در درمان میلیا موثر است.
موثرترین روش درمان و از بین بردن میلیا
موثرترین و بهترین روش برای درمان میلیا سرمادرمانی یا کرایوتراپی است؛ زیرا در این روش با کاهش دمایی که توسط نیتروژن مایع در محل درمان ایجاد می‌شود، میلیا برای همیشه از بین می‌رود و دیگر بر روی پوست نمایان نمی‌شود.
مراقبت‌های بعد از انجام کرایوتراپی میلیا
همانطور که گفته شد کرایوتراپی یکی از جدیدترین و موثرترین روش‌های از بین برنده ضایعات پوستی همچون میلیا است که دوره بهبودی چندان پیچیده‌ای ندارد؛ اما ممکن است پس از انجام آن خطر ابتلا به عفونت، جای زخم، تغییرات رنگدانه‌ای و بی‌حسی افزایش یابد؛ بنابراین باید مراقبت‌هایی را پس از انجام کرایوتراپی در نظر گرفت تا احتمال رخ دادن آن‌ها کاهش یابد که در ادامه مقاله قصد داریم با بیان یک سری نکات شما را با مراقبت‌های پس از کرایوتراپی آشنا کنیم.
شستشوی زخم
یکی از مراقبت‌های لازم، پاکسازی محل کرایوتراپی است که برای انجام آن باید پس از اجازه دکتر به طور روزانه زخم خود را با آب گرم و صابون آنتی‌باکتریال و فاقد رایحه شستشو داد.
پانسمان زخم
پس از هر بار شستشو؛ باید محل درمان بانداژ شود تا زخم به طور کامل التیام یابد. برای پانسمان زخم بهتر است از یک بانداژ هیدرواکتیو استفاده کرد زیرا حاوی موادی است که سرعت بهبود زخم را تسریع کرده و از ایجاد عفونت جلوگیری می‌کند.
جلوگیری از ایجاد عفونت
زخم‌ها مستعد عفونت هستند برای جلوگیری از آن باید قبل از اعمال یک بانداژ جدید، مقدار کمی ژل پترولیوم را به محل اضافه کرد تا باکتری‌ها امکان رشد نداشته باشند.
عدم استفاده از لوازم آرایشی در محل درمان
پس از انجام کرایوتراپی تا حداقل 10 روز نباید از لوازم‌های آرایشی و بهداشتی مانند لوسیون‌ها و صابون‌های رایحه‌دار استفاده کرد.
جلوگیری از خونریزی
امکان خونریزی زخم‌های ناشی از عارضه پوستی میلیا تا بهبودی کاملشان وجود دارد و به همین دلیل زمانی که خونریزی رخ داد؛ باید یک گاز استریل را به مدت 15 دقیقه بر روی زخم فشار داد تا خونریزی متوقف شود، اگر متوقف نشد باید دوباره به مدت 15 دقیقه فشار داد.
مصرف به موقع داروهای تجویز شده
پس از انجام کرایوتراپی باید داروهای تجویز شده توسط پزشک مانند آنتی‌بیوتیک و مسکن را به موقع استفاده کرد تا زخم‌ها دچار عفونت نشوند.
مراجعه به پزشک
با مشاهده علائمی همچون تاول، ترشحات چرکی، تورم و درد باید به پزشک مراجعه کرد تا هر چه سریع‌تر آن را درمان کند و مانع از ایجاد عفونت شود.
چگونه از ایجاد عارضه پوستی میلیا جلوگیری کنیم؟
اگر بر روی پوست شما به طور مداوم میلیا ایجاد می‌شود و یا نگران ایجاد آن هستید؛ باید روش‌های جلوگیری از آن را پیش بگیرید.
لایه‌برداری و پاکسازی پوست
با آن که با لایه‌برداری مداوم و پاکسازی پوست امکان تحریک شدن پوست وجود دارد، اما اگر به طور اصولی انجام شود نه تنها مشکلی ایجاد نمی‌شود؛ بلکه با آمدن سلول‌های جدید به سطح پوست احتمال ایجاد میلیا کاهش می‌یابد. فقط به این نکته توجه داشته باشید که از صابون‌ها و پاک‌کننده‌های بدون چربی برای پاکسازی پوست خود استفاده کنید.
دوره پیشنهادی: دوره آموزش پاکسازی پوست با مدرک رسمی فنی حرفه ای
استفاده از مکمل‌های خوراکی
با مصرف مکمل‌های خوراکی مانند ویتامین E، ویتامین B3 یا نیاسین و ویتامین‌های گروه B می‌توانید باعث کلاژن‌سازی پوست شوید که در تولید سلولزهای جدید و جوانسازی پوست نقش بسزایی دارند.
استفاده از سرم
با بالا رفتن سن میزان کلاژن‌سازی و رطوبت پوست کاهش می‌یابد به همین خاطر با استفاده از انواع سرم‌های حاوی ویتامین A و ویتامین E می‌توان میزان رطوبت پوست را افزایش داد تا عارضه پوستی میلیا ایجاد نشود.
افراد مستعد میلیا از چه کرم‌هایی استفاده کنند؟
افرادی که مستعد میلیا هستند؛ نباید از لوازم آرایشی که چربی زیادی دارند استفاده کنند؛ زیرا به مرور زمان منافذ بازِ پوست را بسته و باعث تجمع کراتین بر زیر پوست می‌شوند.
این افراد باید در روتین پوستی خود به طور مداوم از پماد رتینوئید و ضدآفتاب استفاده کنند.
نتیجه‌گیری
اکنون که دانستید عارضه پوستی میلیا خطری ندارد و تنها زیبایی پوست شما را از بین می‌برد؛ برای شفافیت پوست خود روش‌های درمان و پیشگیری از ایجاد میلیا را پیش بگیرید تا هیچگاه شاهد ایجاد آن‌ها نباشید.
